Financiële disruptie door Big Tech
Verdwijnen de traditionele banken? Hoe Google, Apple en Amazon de financiële wereld revolutioneren
Tegenwoordig betreden Big Tech-giganten als Google, Apple en Amazon in hoog tempo de financiële sector. Hun diensten omvatten uiteenlopende domeinen, van betalingen en leningen tot deposito’s, en zetten zo de wereldwijde bankensector op zijn kop. Dankzij enorme hoeveelheden gebruikersdata en geavanceerde technologie dagen zij de traditionele financiële instellingen frontaal uit.
Waarom besluit Big Tech zich op de financiële markt te storten? Welke innovatieve voorbeelden kunnen we noemen? Welke gevolgen heeft dit voor banken en de markt, hoe reageren overheden wereldwijd, en hoe verandert het perspectief van de consument? Laten we dit nader bekijken.
1. Waarom Big Tech zich massaal op financiën richt
(1) Een enorme gebruikersbasis en data-gedreven strategie
Big Tech-bedrijven bezitten, wereldwijd gezien, honderden miljoenen tot zelfs miljarden gebruikers.
• Zij analyseren koopgedrag, zoekgeschiedenis en activiteiten op sociale media om financiële producten op maat te ontwikkelen en nauwkeuriger kredietbeoordelingen te maken.
• Met deze data-gedreven aanpak verkrijgen zij een aanzienlijk concurrentievoordeel ten opzichte van traditionele banken.
(2) Geïntegreerd ecosysteem (Lock-in)
• Door betalingen, leningen en zelfs deposito’s op hun eigen platformen te bundelen, zorgen ze ervoor dat gebruikers niet naar andere diensten uitwijken.
• Voorbeelden: Apple Pay op de iPhone, het betaalsysteem van Amazon of Google Pay. Als men eenmaal gewend is aan deze oplossingen, is het doorgaans minder verleidelijk om terug te keren naar een bankapp.
(3) Nieuwe inkomstenbronnen en synergie
• De financiële sector is zeer omvangrijk en bijzonder winstgevend.
• Commissies op betalingen, renten op leningen en beheerkosten voor vermogen vormen extra inkomstenkanalen.
• Bovendien versterken financiële diensten de kernactiviteiten van Big Tech (e-commerce, reclame, enz.).
(4) Snelle innovatie dankzij technologisch voordeel
• Big Tech beschikt over middelen en knowhow in AI, cloud-diensten en mobiele gebruikerservaring, waardoor snelle innovatie wordt mogelijk gemaakt.
• Voorbeelden: door AI aangestuurde, geautomatiseerde kredietbeoordelingen of de ontwikkeling van een complete mobiele bankoplossing in slechts enkele maanden – een tempo dat traditionele banken zelden kunnen bijbenen.
2. Belangrijke financiële diensten van Big Tech
(1) Amazon
• Biedt microkredieten, kredietlijnen aan verkopers, samenwerkingskredietkaarten, enzovoort.
• Met “Amazon One” maken ze gebruik van handpalmscanning voor contactloos betalen.
• Doelstelling: “Alle financiële activiteiten horen thuis in het Amazon-ecosysteem.”
(2) Apple
• Apple Pay maakt betalingen mogelijk bij ontelbare winkels wereldwijd; Apple Card werd gelanceerd in samenwerking met Goldman Sachs.
• Apple Pay Later: een renteloze afbetalingsregeling (BNPL).
• Door de overname van een startup die de iPhone in een betaalterminal verandert, heeft Apple betaaloplossingen voor kleine ondernemingen direct in iOS geïntegreerd.
(3) Google
• Google Pay is erg succesvol in Azië, met name in India.
• Het plan om een eigen bankrekening (“Plex”) te introduceren is geschrapt; Google ondersteunt in plaats daarvan banken met een platformmodel.
• Google Cloud wordt door veel financiële instellingen gebruikt, en Google heeft ook een team opgezet dat zich richt op blockchain en digitale activa.
(4) Facebook/Meta
• Meta Pay (voorheen Facebook Pay) biedt de mogelijkheid om geld over te maken via Messenger, WhatsApp en Instagram.
• Het cryptoproject Libra (later Diem) werd geblokkeerd door internationale regelgevende hindernissen.
• Onderzoek naar digitale portemonnees (bijv. Novi) en blockchaintechnologie gaat onverminderd door.
(5) Alibaba & Ant Group
• In China heeft Alipay zich ontwikkeld tot een allesomvattend platform voor betalingen, microkredieten, vermogensbeheer en verzekeringen.
• De geldmarktfonds Yu’ebao heeft enorme volumes bereikt.
• Sinds 2020 staat Ant Group onder strengere regelgeving en is omgevormd tot een financiële holding.
(6) Kakao & Naver
• In Zuid-Korea biedt KakaoPay overschrijvingen, betalingen, investeringen en verzekeringen, terwijl KakaoBank een succesvolle onlinebank is.
• Naver Pay domineert e-commercebetalingen in het land en heeft zich uitgebreid naar brokerage, leningen, enzovoort.
• Ondanks scherpere regels groeien beide nog steeds, dankzij een sterke vraag onder jonge, technologisch onderlegde gebruikers.
(7) Andere wereldspelers
• Rakuten (Japan): internetbank, kredietkaarten
• Grab (Zuidoost-Azië) en Gojek: oorspronkelijk transportapps, nu digitale portemonnees en microkredieten
• Mercado Libre (Latijns-Amerika): integreert Mercado Pago om een volledige betaaldienst aan te bieden binnen zijn eigen e-commerceplatform
3. Hoe Big Tech de financiële sector hervormt
(1) Concurrentie of partnerschap met traditionele banken
• Als Amazon, Apple of Google leningen en betaaldiensten aanbieden, kunnen klanten hun bankapp verlaten.
• Daarom versnellen veel banken hun digitalisering of zoeken samenwerkingen met Big Tech (bijv. Apple–Goldman Sachs).
(2) Invloed op de fintech
• Voor fintech-startups vormen Big Tech een krachtige concurrent, maar ze investeren ook in veelbelovende bedrijven of nemen deze over.
• Hierdoor wordt de innovatie in de hele financiële markt versneld en neemt de digitalisering toe.
(3) Financiële inclusie en efficiëntie
• Met alleen een smartphone kunnen internationale overschrijvingen goedkoper en sneller worden, wat kansen biedt in regio’s waar bankdekking schaars is.
• Traditionele banken reageren door hun infrastructuur te moderniseren en hun kosten te verlagen, wat uiteindelijk de consument ten goede komt.
(4) Monopolierisico en systeemdreiging
• Wanneer enkele platforms de rekeningen en betaaltransacties domineren, vermindert de concurrentie en de keuzevrijheid voor de gebruiker.
• Big Tech kan “Too Big to Fail” worden, waardoor toezichthouders de financiële stabiliteit grondig moeten bewaken.
4. Regulering en hoofdvraagstukken
(1) Verenigde Staten
• Nog heeft geen Big Tech-partij een bankvergunning verkregen, maar de vrees voor een monopolie groeit.
• Net als toen Walmart ooit de bankensector wilde betreden en stuitte op politieke en sociale weerstand, is het idee van een “Big Tech Bank” omstreden.
(2) Europa
• Door GDPR, PSD2 en de Digital Markets Act (DMA) beperkt de EU datamonopolies en bevordert ze Open Banking.
• PSD2 verplicht banken hun API’s te openen, zodat fintech en Big Tech kunnen concurreren, terwijl gebruikers meer rechten krijgen rond dataportabiliteit.
• De Britse FCA onderzoekt hoe techreuzen de concurrentie in de financiële sector beïnvloeden.
(3) China
• Alibaba en Tencent drongen zeer snel door in de financiële markt, maar na de geannuleerde beursgang (IPO) van Ant Group (2020) werd de overheidscontrole verscherpt.
• Big Tech-financiële diensten worden praktisch als banken gereguleerd, en de staat behoudt de controle over data.
(4) Overige landen en internationale instanties
• Zuid-Korea en Japan verstrengen het toezicht op financiële dochterondernemingen van Big Tech.
• India en Brazilië stimuleren financiële inclusie via Big Tech, maar stellen beperkingen in om risico’s te beheersen.
• IMF en BIS (Bank for International Settlements) steunen het principe “gelijke activiteit, gelijke regulering”, wat inhoudt dat Big Tech onder bankachtig toezicht moet vallen.
5. Veranderingen vanuit consumentenperspectief
(1) Sneller en handiger in het dagelijks leven
• Directe betalingen (Kakao Pay, Apple Pay), contactloze terminals en verschillende digitale portefeuilles zijn al een vanzelfsprekendheid geworden.
• De gebruikerservaring (UX) verbetert aanzienlijk, wat nieuwe ingangen tot financiële diensten opent.
(2) Lagere kosten en aantrekkelijke voordelen
• De deelname van Big Tech drukt de kosten voor overschrijvingen en betalingen, terwijl renteloze afbetalingen of creditcards met hoge cashback consumenten aantrekken.
• Of deze voordelen op lange termijn blijven bestaan, valt nog te bezien, maar aanvankelijk vormen ze een sterke magneet voor klanten.
(3) Vertrouwen en gegevensbescherming
• Veel mensen aarzelen om hun bankgegevens toe te vertrouwen aan een groot technologiebedrijf.
• Anderen hebben meer vertrouwen in Big Tech dan in banken die door schandalen getroffen zijn, maar de zorg rond “datahonger” en onduidelijke gebruiksvoorwaarden blijft bestaan.
(4) Nieuwe financiële gewoonten
• Het gebruik van contant geld neemt af, BNPL (nu kopen, later betalen) wordt gangbaarder, en leningen op aanvraag zijn makkelijker beschikbaar.
• Consumenten spreiden hun middelen over meerdere apps en platformen, wat het beheer van schulden kan compliceren.
• Al met al worden financiële gewoonten flexibeler, maar ook complexer.
6. Toekomstperspectieven
(1) Vervagende grenzen en de opkomst van “super-apps”
• Geïnspireerd door WeChat of Alipay in China kunnen super-apps die financiën, chat, handel en entertainment combineren ook wereldwijd opduiken.
• Dit verhoogt de gebruiksvriendelijkheid, maar ook de afhankelijkheid van één enkele aanbieder.
(2) Herstructurering van de bankensector en samenwerking
• Sommige traditionele banken kunnen veranderen in IT-bedrijven of zich beperken tot back-endfuncties, terwijl Big Tech het klantcontact overneemt.
• Met de juiste regelgeving zouden we zelfs “Apple Bank” of “Amazon Verzekeringen” kunnen zien.
(3) Opkomende technologieën en nieuwe diensten
• Blockchain-betalingen, verzekeringen via smart contracts, IoT-betalingen (bijv. je auto die automatisch betaalt voor opladen) of virtuele valuta in een metaverse zijn niet langer sciencefiction.
• De R&D-kracht van Big Tech kan die van banken overtreffen in deze innovatieve segmenten.
• Als centrale banken digitale valuta (CBDC) uitgeven, zou Big Tech een belangrijke distributiepartner kunnen worden.
(4) Een voortdurende reguleringsdiscussie
• Overheden stellen consumentenbescherming en financiële stabiliteit voorop, terwijl Big Tech juist streeft naar onbelemmerde innovatie.
• Data-toegang, systeemrelevantie en eerlijke concurrentie vormen cruciale thema’s.
• Op termijn kan het principe “gelijke functie, gelijke regulering” zegevieren, waardoor Big Tech dezelfde verplichtingen krijgt als banken.
Conclusie: wanneer Big Tech de financiële wereld betreedt
De opkomst van Big Tech in de bancaire sector lijkt onvermijdelijk. Voor consumenten betekent dit meer gemak en meer keuzemogelijkheden, maar voor de markt rijzen lastige vragen rond machtsconcentratie, gegevensbescherming en systeemrisico, wat vraagt om duidelijke regels en verantwoordelijkheid.
Om de voordelen van digitalisering te maximaliseren en de risico’s te minimaliseren, moeten overheden, financiële actoren, techreuzen en consumenten samen een gebalanceerde aanpak vinden. Misschien verdwijnt op den duur het begrip “bank-app”, en beheren we onze financiën uitsluitend via één voorkeursplatform.
Met een beetje geluk zal deze samensmelting van technologie en financiën leiden tot een inclusiever en duurzamer financieel ecosysteem voor iedereen.
Belangrijke punten
• Waarom Big Tech de finance ingaat: datagedreven voordeel, gesloten ecosysteem, nieuwe inkomsten, snelle innovatie
• Hoofdspelers: Amazon, Apple, Google, Meta, Alibaba/Tencent, Kakao/Naver, enz.
• Impact: concurrentie of samenwerking met banken, groei van fintech, meer inclusie, monopoliegevaar
• Regulering: verschillende benaderingen (VS, Europa, China…), trend naar “gelijke activiteit, gelijke regulering”
• Consumententrends: meer gemak, lagere kosten, vrees voor datamisbruik, nieuwe financiële gewoonten
• Toekomst: super-apps, herstructurering van de bankensector, geavanceerde technologie, voortdurende regelgevingsdiscussie
Toch is het onwaarschijnlijk dat traditionele banken volledig zullen verdwijnen. Consumenten hebben nog steeds vertrouwen in gevestigde banken voor het beheer van hun financiën. Een onderzoek toont aan dat bijna de helft van de consumenten het meeste vertrouwen heeft in grote, traditionele banken.
Bovendien waarschuwen toezichthouders zoals De Nederlandsche Bank voor de groeiende invloed van Big Tech in de financiële sector. Zij pleiten voor aangepast beleid en strenger toezicht om risico’s te beheersen.
Al met al veranderen technologiebedrijven de financiële sector, maar traditionele banken blijven een belangrijke rol spelen.
Bronnen
Hier is de interne link die je hebt aangevraagd:
#BigTech #FinanciëleInnovatie #DigitaleFinanciën #FinTech
#Wereldmarkt #ToekomstVanBanken #BankTransformatie
#TechTrends #Google #Apple #Amazon #AIinFinanciën
#Blockchain #MobielBetalen #DataBescherming
#FinanciëleInclusie #RegTech #SuperApp #BNPL #FinanciëleRevolutie